Sevgili Kur’an dostları geçen
dersimizde Şu’arâ suresinin 59. ayetine kadar işlemiştik. Hatırlayacak
olursanız mezkûr derste Hz. Musa AS. ın firavuna karşı mücadelesi ele alınmış
onu vahiyle daveti nakledilmişti. Aslında Hz. Musa’nın şahsında Resulallah’ın
şahsiyeti inşa edilmeye çalışılıyor, inşa ediliyordu. Bu çerçevede olayın 2.
bölümü olan firavunun Hz. Musa’nın davetini reddi ve bu reddin ardından Hz.
Musa’nın müminleri Mısır’dan çıkarmakla görevlendirilişi, bu çıkışın ardındansa
zulmün Haz. Musa ve müminleri nasıl kovaladığı ve en sonunda feci akıbeti
aktarılacak.
60-)
Feetbe'uhüm müşrikıyn;
(Firavun ve ordusu) güneş
doğarken onları izlediler. (A.Hulusi)
060 - Derken
arkalarına düştüler Güneş doğmuştu. (Elmalı)
Feetbe'uhüm
müşrikıyn derken gün doğumunda onların ardına düştüler. Yani firavun
ve ordusu Hz. Musa ve müminlerin arkasına düştüler.
Aslında bu bölüm sadece
Resulallah’ın şahsiyetini inşa etmekle kalmıyor, müşrik Mekke’nin, müşrik
aklını da imha ediyor. Onlara bir ibret sahnesi sunuyor. Bakın diyor, Firavunun
sizden güçlü olduğunu biliyorsunuz. Onun büyük orduları, onun askerleri, onun
gücü dahi hakka galip gelemedi. Siz nasıl Allah’ın vahyine karşı galip
geleceksiniz.
61-)
Felemma terael cem'ani kale ashabu Musa inna lemüdrekûn;
İki
topluluk birbirini görünce, Musa'nın çevresindekiler: "Bize yetiştiler"
dediler. (A.Hulusi)
061 - Vaktâ
ki iki cemiyet birbirine göründü Musâ’nın ashabı yakalandık dediler. (Elmalı)
Felemma
terael cem'ani kale ashabu Musa inna lemüdrekûn iki topluluk
birbirlerinin görüş alanına girdiklerinde Musa’nın ashabı, yakınları dediler
ki; Tamam, işte yakalandık.
Evet, gerçekten dramatik bir
sahne. Arkada firavun ve ordusu, önde deniz. Araya sıkışmış müminler topluluğu.
Yağmurdan kaçarken doluya mı tutuldular dersiniz. Onlar belki böyle
algılamışlardı. Hz. Musa’nın etrafında ki insanlar, yani Musa’nın gördüğünü
göremeyenler işte yakalandık demişlerdi.
Ben bu sahneyi, bu hitabın ilk
muhataplarının hayatında bir kez daha hatırlıyorum. Resulallah kendini
öldürmeye gelen Mekke çetelerinin arasından hicret günü çıkıp Sevr mağarasına gizlendiğinde,
müşrikler; onu yakalayana 100 deve vaat etmişlerdi. Her tarafta, her taşın
altında her mağara kovuğunda onu arıyorlardı. Saklandıkları yere gelen bir ekip
eğer dikkatli baksa nerdeyse görecekti. İşte seslerinin duyulduğu böyle
tehlikeli bir anda Hz. Ebu Bekir aynı duyguları hissetmişti. İşte yakalandık,
her iş bitti..!
Ama bitmemişti. Kulun gücünün
bittiği yerde Allah’ın yardımı başlayacaktı ve işte bu gerçeği de ancak vahiy
alan bir peygamber böyle güzel ifade ederdi ki Kur’an onu naklediyor.
62-)
Kale kella* inne me'ıye Rabbiy seyehdiyn;
(Musa) dedi ki: "Hayır!
Rabbim benimledir; (kurtuluşun) yolunu gösterecektir!" (A.Hulusi)
062 - Hayır
asla, dedi: rabbim muhakkak benimledir, bana yolunu gösterecektir. (Elmalı)
Kale
kella Musa; Asla dedi.Kesinlikle hayır. inne
me'ıye Rabbiy seyehdiyn çünkü rabbim benimledir. Elbet bir çıkış
yolu gösterecektir. İşte bu Allah’a hüsnü zandır en asgari ifadesi. İmandır,
teslimiyettir. Öyle bir teslimiyet ki; “Beni darda bırakmaz rabbim. Çünkü O
benimledir.” Allah ile beraber olmanın avantajını insan darda da bolda da
görür. Fakat bittiği yerde açıkça görür. Hz. Musa’da onu dedi.
İşte bu ayetlerle tasavvuru inşa
edilen sevgili efendimiz, yakalandık yakalanacağız, haddi zatında kendisi için
değil risalet için telaşa düşen Hz. Ebu Bekir’i şöyle teskin edecekti;
- Sakin ol ey Ebu Bekir, 3.sü
Allah olan 2 kişiye kim ne yapabilir ki.
Aslında Hz. Musa’nın
söylediklerinin daha farklı bir ifadesi. Yani Allah bizimledir. 3. sü Allah
olan 2 kişiye kim ne yapabilir ki…! Bu ayetler boşuna inmedi. Bu ayetler ilk
muhatabının zihnini öyle güzel inşa etmişti ki, benzer bir olayla
karşılaştığında o zihin aynı tepkiyi veriyordu. Musa tepkisi.
63-)
Feevhayna ila Musa enıdrib Bi asakel bahr* fenfeleka fekâne küllü firkın ket
tavdil azıym;
Musa'ya:
"Asan ile denize vur" diye vahyettik... (Vurunca) patladı, ikiye
yarıldı... Sonra her bir yan büyük bir dağ gibi oldu. (A.Hulusi)
063 - Bunun
üzerine Musâ’ya «vur Asan ile denize» diye vahy eyledik, vurunca bir infilak
etti her bölük koca bir dağ gibi oluverdi. (Elmalı)
Feevhayna
ila Musa enıdrib Bi asakel bahr bunun üzerine Musa’ya asan ile,
elindeki çoban değneği ile denize, suya vur diye vahy ettik. fenfeleka fekâne küllü firkın ket tavdil azıym
vurur vurmaz bunun ardından deniz infilak edip ikiye ayrıldı. Öyle ki
ortasından açılan yolun iki tarafında dağlar gibi dalgalar oluştu. Yani sular
dağlar gibi çekilmişti. Yolun iki tarafında sanki bir dağ gibi duruyordu su.
ket tavdil azıym bir
önceki ayet seyehdiyn diye bitiyordu ya.ç
Yani rabbim bize mutlaka bir çıkış yolu gösterecek, işte onun tecellisi bu.
Allah bir çıkış yolu göstermişti. Yani kulunun gücünün bittiği yerde Allah’ın
yardımı yetişti. Bu yardımın yetişmesidir mucize. Bunun nasıl olduğu, izahının
nasıl olacağı, nasıl açıklanacağı, nasıl bir akli yorum getirileceği daha
sonraki, çok tali bir meseledir. Bunu her türlü izah etmek mümkündür. Tsunami
dalgalarıyla da izah etmekte mümkindir, denizde meydana gelmiş sismolojik bir
hadise ile de izah etmek mümkindir. Karadan, Tevrat’ın açıklamasında olduğu
gibi sığ denizde karadan çok güçlü esen rüzgarların sığ suları yarması,
kurutması şeklinde izah etmek mümkindir. Fakat nasıl izah ederseniz edin
sonuçta Allah onlara bir çıkış yolu göstermiştir ve asıl olanda budur.
[Ek bilgi; HZ.
MUSA’NIN YOL HARİTASI
Haritada Hz. Musa'nın Mısır'dan çıktıktan sonra izlediği yol ve denizi
geçtiği tahmini yer görünüyor. Aşağıdaki grafikte denizin sığ ve derin yerleri
gösterilmiştir. Sina Yarımadası ve Arabistan tarafından birbirine en yakın olan
bölümleri bu noktadadır.]
64-)
Ve ezlefna semmel âhariyn;
Diğerlerini
de (takip edenleri) oraya yaklaştırdık. (A.Hulusi)
064 - Ötekileri
de buraya yanaştırmıştık. (Elmalı)
Ve
ezlefna semmel âhariyn ötekileri de oraya yaklaştırdık. Ötekileri
yani Musa ve Müminleri arkadan kovalayan firavun ve ordusunu oraya
yaklaştırdık.
65-)
Ve enceyna Musa ve men meahu ecme'ıyn;
Musa'yı
ve Onunla beraber olanların hepsini kurtardık. (A.Hulusi)
065 – Musâ’yı
ve maiyetindekileri tamamen necata çıkardık. (Elmalı)
Ve
enceyna Musa ve men meahu ecme'ıyn Nihayet
Musa ve beraberindekilerin tümünü kurtardık.
66-)
Sümme ağraknel âhariyn;
Sonra,
ötekilerini suda boğduk. (A.Hulusi)
066 - Sonra
da ötekileri gark ettik. (Elmalı)
Sümme
ağraknel âhariyn ve ötekilerin tamamını da suya gark ettik,
boğulmaya terk ettik.
67-)
İnne fiy zâlike leayeten ve ma kâne ekseruhüm mu'miniyn;
Muhakkak
ki bu olayda bir mucize - ders var! Onların çoğunluğu ise buna iman etmiş
değillerdir. (A.Hulusi)
067 - Şüphesiz
bunda mutlak bir âyet var, öyle iken ekserîsi mümin olmadı. (Elmalı)
İnne
fiy zâlike leayeh Hiç şüphe yok ki bu Musa kıssasında alınacak bir
ders mutlaka vardır. Evet, hiç şüpheniz olmasın eğer ders almaya gönüllüyseniz,
eğer ders alma nazarıyla bakıyorsanız bu Musa kıssasında alınacak bir ders
mutlaka vardır. Yani özetle Kur’an ın dediği şu; Bunlar hikaye olsun diye
anlatılmıyor, geçmişin masalları değil. Kur’an ın tarihten kıssalar
nakletmesinin sebebi tarih anlatmak değil, tarihten haber vermek değil. İnsanın
önüne ibret sahnesi sermek, açmak ve ey insan ibret al, tarihin yasası
değişmedi. Bu yasa aynen devam ediyor unutma her çağın bir firavunu vardır. Her
firavunun da bir Musa’sı olacaktır.
Unutma her firavun güce dayanır. Her Musa hakka dayanır. Ve yine unutma en sonunda
Hakk güce galip gelir.
İşte leayeh, bir ibret, bir ayet,
bir belge mutlaka bir ders vardır. Bu kıssalardan çıkarılacak dersler, sadece
bir ders değil belki bin derstir. 8 yerde bu cümle ile başlayan ve devamında
ayeti de kapsayan bu ibareler gelir bu surede.
İnne
fiy zâlike leayeten ve ma kâne ekseruhüm mu'miniyn ; Ve inne Rabbeke le "HU"vel 'Aziyzur Rahıym
(68) bu ibare bu surede tam 8 kez aynen kullanılır. Tüm kıssaların
sonunda. Peki, tekrar mıdır diyecekseniz? Hayır. Bu anlamda, nakarat anlamında
Kur’an da hiçbir tekrar olduğuna inanmıyorum.
Hatta; Fe Bi eyyi alai
Rabbiküma tükezziban (Rahman) gibi aynı surede 10larca kez
kullanılan bir cümlenin bile nakarat olmadığına inanıyorum. O halde rabbimizin
hangi bir nimetini yalanlarsınız derken bir üstteki ayette geçen nimete vurgu
yapıyor. Yani lafızları aynı olsa dahi vurguları farklıdır. Onun için Kur’an da
salt tekrardan söz edilemez bize göre.
Burada da
bir tekrar değil hemen önünde anlatılan kıssaya bir atıftır. Burada Musa
kıssasına bir atıf. Hemen arkadan gelecek İbrahim kıssasına, onun arkasından
gelecek Nuh kıssasına, onun arkasından gelecek Hud kıssasına, onun arkasından
gelecek diğer kıssalara birer atıftır. Yani aynısı, tekrar değildir.
ve ma
kâne ekseruhüm mu'miniyn fakat insanların çoğu yine de
inanmayacaktır. Yani eğer ders alacak bir akılları yoksa, önünde denizin
yarıldığını görseler yine yola gelmezler.
Bu surenin 3. Ayeti
hatırlasanıza; Lealleke bahı'un nefseke ella
yekûnu mu'miniyn (3) mümin olmuyorlar diye neredeyse kendini helak
edeceksin diyordu vahiy Resulallah’a. İşte adeta ona bir cevap. Yani kendini
helak etme, yasa budur. Onlar gözleri ile denizin yarıldığını görseler, gözleri
ile mucizeyi görseler yine de bir çoğu iman etmeyecek, inanmayacak. Bu, bu işin
yasası adeta. Neden? Çünkü insanları ikna eden olağanüstülükler değil,
insanları ikna eden akıllarını kullanmaları. Le ayeh diyordu ya ders vardır .
Ders alanlar iman ederler. O nazarla bakmayanlar, düşünmeyenler, akletmeyenler
nasıl inansınlar. İşte burada da atıf yapılan hakikat bu. Çoğu iman etmez. ve
ma kâne ekseruhüm mu'miniyn Bir çoğu iman etmeyecekler. Veya bir çoğu
inanmayacak. Yani belki şu manayı da içerir; Bu anlatılanlara, bu vahye
inanmayacak. Sen ne yaparsan yap, kendini helak etsen de yine inanmayacak.
68-)
Ve inne Rabbeke le "HU"vel 'Aziyzur Rahıym;
Muhakkak
ki senin Rabbin "HÛ"dur; El Aziyz'dir, Er Rahıym'dir. (A.Hulusi)
068 - Ve
şüphesiz ki rabbin o öyle azîz öyle rahîm.(Elmalı)
Ve
inne Rabbeke le "HU"vel 'Aziyzur Rahıym ne ki senin rabbin
var ya, işte o, sınırsız bir rahmet sahibi olan yüceler yücesidir.
Acaba bu ayetten şöyle bir yorum
çıkarırsak doğru olur mu? Allah’ın kullarına, Allah’tan daha merhametli
olduğunu düşünme. 3. ayeti de göz önüne alarak. Yani hiçbir insanın Allah’ın
kullarına Allah’tan daha merhametli olduğunu düşünme, sen başta. Asıl
merhametli olan Allah’tır. Görevini yap. Unutma ki O rahmandır, O rahiymdir.
Buradaki El aziyz şöyle bir nükteye atıf olsa gerektir. Onların inkarı isterse
yer yüzünde ki herkes inkar etsin Allah’ın şerefine, Allah’ın zati olan
izzetine hiçbir gölge düşüremez. Çünkü insanların iman etmesinden Allah şeref
kazanmaz ki, inkar etmesiyle şeref kaybetsin. O El aziyz dir. İzzeti
kendindendir. Şerefi kendisinden olandır. Bir başkasına bağlı değildir. İnsan
şerefini kaybeder Allah’a imanı kaybedince. Allah ile ilişkisini düzeltince,
Allah ile ne kadar yakınsa o kadar şeref ve onur kazanır. Onun için burada el
aziyz sıfatına atıf yapılmış.
69-)
Vetlü aleyhim nebee İbrahiym;
İbrahim'in
haberini de anlat onlara. (A.Hulusi)
069 - Onlara
İbrahim’in kıssasını da oku. (Elmalı)
Vetlü
aleyhim nebee İbrahiym Yeni bir kıssaya girdi sure; Onlara
İbrahim’in haberini de aktar.
İlginç bir nükte var önceki kıssa
“iz” zarfı ile başlamıştı. Bu zaman zarfı olsa da böylesi girişte ki
kullanımlarda işlevi hatırla, hani bir zamanlar şöyle şöyle olmuştu manasını
kazandırır metne. Yani hatırlamaya davet etmişti. Çünkü Hz. Peygamberin
doğrudan şahsını inşa ediyordu o kıssa. Fakat bu kıssa daha farklı bir girişle
Vetlü, üd’lü aktar, naklet, oku diye başladı, çünkü bu kıssa muhatapları olan
müşriklerin şirke dayalı aklını imha edip imani bir akıl inşa etmek istiyor.
Onun için aktar diye başladı. 1. Kıssada hatırla derken, 2. kıssada aktar diye
başladı.
70-)
İz kale liebiyhi ve kavmihi ma ta'budun;
Hani (İbrahim) babasına ve
toplumuna: "Neye kulluk ediyorsunuz?" demişti. (A.Hulusi)
070 - O
bir vakit babasına ve kavmine: siz neye taparsınız? Dedi. (Elmalı)
İz
kale liebiyhi ve kavmihi ma ta'budun hani bir zamanlar o babasına ve
kavmine; neye kulluk ediyorsunuz diye sormuştu.
Burada ki Hz. İbrahim’in
özellikle babasının ayrıca anılması dikkat çekici. Babasına ve kavmine. Bu
birkaç açıdan bir hatırlatma.
1 - Sorumluluk bireyseldir. Yani
evladın peygamberliği babanın garantisi değildir. İşte burada görüldüğü gibi.
Evladı peygamber olabilir Hz. İbrahim gibi. Hem de ulül azm bir peygamber
olabilir. fakat bundan babaya bir pay yoktur. Peygamber bir evlada sahip olmak
kafir bir babaya bir puan kazandırmaz. Çünkü sorumluluk bireyseldir. Ve imana
ma’tuftur. İman etti, etti. Etmedi, kan bağından dolayı ona ayrıcalık tanınmaz.
Tersi de geçerli. Baba peygamber
olsa, oğul inkarcı olsa, babanın peygamber olması oğla puan kazandırmaz. Tıpkı
Hz. Nuh ve inkarcı oğlu örneğinde olduğu gibi. Neden bunları anlatır Kur’an;
Bir yanlış anlamayı, bir yanlış aklı yıkmak için Yani doğruların bizatihi
hakikate değil, kan bağına, atalara, babalara dayalı olduğunu yıkmak için.
2 – Ve tuhricül hayye minel meyyiti
ve tuhricül meyyite minel hayy
(A. İmran/27) ayeti kerimesinde oldu gibi; Sen ölüden diriyi çıkarırsın ve sen
diriden ölüyü çıkarırsın. İşte bu ölüden çıkmış bir diridir. Hz. İbrahim,
ölüden çıkmış bir diridir. Bunu hatırlatmak için.
3 – Taklidi ret. Batılda ise Baban bile olsa izleme. Verdiği mesaj
budur. Yani eğer Hakk yolda değilse baban dahi olsa izinden gitme mesajıdır.
Devam ediyor B sayfasına geçiniz.
116. videoyu toplu olarak http://kurantefsir.wordpress.com/2012/09/28/islamoglu-tef-ders-suara-060-140116-2/ bulabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder