D sayfasından devam.
76-) Felemma cenne aleyhil leylü rea kevkeba* kale hazâ Rabbiy* felemma efele kale la uhıbbül afiliyn;
Gece (bilgisizlik - cehl) onu bürüyüp örtünce bir yıldız (bilincini fark etti) gördü... "İşte bu Rabbim" dedi... Batınca da (hakikatini anlamada yetersiz kalınca): "Batanları sevmem" dedi. (A.Hulusi)
076 - vakte ki üzerini gece kapladı bir yıldız gördü «bu imiş rabbim» dedi, derken batıverince «ben öyle batanları sevmem» dedi. (Elmalı)
Felemma cenne aleyhil leylü rea kevkeba* kale hazâ Rabbiy ve gecenin kararmaya başladığı zaman bir yıldız gördü. Gece karanlığında bir yıldız gördü ve haykırdı İbrahim. “Bu benim rabbim.” Dedi. felemma efele kale la uhıbbül afiliyn; fakat yıldız batınca dedi ki; “Ben batanlara gönül vermem.”
Burada ki “Bu benim rabbim.” hazâ Rabbiy ki aşağıda iki kez daha gelecek ay ve güneşle diyalogunda. Ya da daha doğrusu hakikat arayışındaki bu aşamalarda iki kez daha gelen hazâ Rabbiy Bu benim rabbim ifadesi konusunda müfessirler farklı farklı şeyler söylerler. Özellikle kelamcılar isnat doktrini, ki isnet doktrini peygamberlere bazı eylemlerin hiç bir zaman yakışmadığı, onları peygamberlerin hiçbir zaman yapmadığı konusundaki doktrin, peygamberin peygamberliği ne zamandır, bu anlatılan isimlerin bu hadise sırasında peygamber olup olmadıkları konusu ise tabii ki tartışmalıdır. Onun için kelamcılar, kendi doktrinlerine aykırı olan ibareleri, alternatif anlamlarla açıklayabilmek için bu gibi ibareleri; Bu benim rabbimdir, ya da bu benim rabbim ibaresini, soru formuna çeviriyor bazıları. Alternatif bir anlam olarak bu benim rabbim, yani bu mu benim rabbim dercesine.
Tabii bu farklı alternatif anlam arayışını destekleyecek Resulallah’tan herhangi bir rivayette nakledilmemiş. Aksine İbn. Abbas’tan nakledilen rivayet, burada mana nasıl görünüyorsa öyle okumamız gerektiği yönünde. Yani bu benim Rabbimdir.
Bunu, Hz. İbrahim eğer böyle deseydi şirk koşmuş olurdu demek için bir sebep olarak görmek, çok yamuk bir bakış açısı olsa gerek bize göre. Çünkü bu bir hakikat arayışı. Hakikat arayışında son varılan nokta esastır. Bu arayışın duraklarıdır bu. Onun için bu bir süreçtir. Bu süreç içerisinde, İbrahim’in hakikat arayışında bu basamakları geçerek sonunda Allah’a ulaşması esas olandır. Onun için daha alt basamaklarda ki bu örneklere bakarak Hz. İbrahim’in bunu söylemekle şirk ifadesi kullandığını zannetmek gerçekten yanlış bir bakış açısı olur. Onun için bu ibarelere farklı anlamlar yüklemek için ille de bilim sınırlarını zorlamamız gerekmiyor diye düşünüyorum.
77-) Felemma rael Kamera baziğan kale hazâ Rabbiy* felemma efele kale lein lem yehdiniy Rabbiy le ekûnenne minel kavmid dalliyn;
Ay'ı (duygusallık kaynağı oluşu itibarıyla benliğini) doğarken gördü... "İşte bu Rabbim" dedi... Batınca şöyle dedi: "Yemin olsun ki eğer Rabbim bana hidâyet etmemiş olsaydı, elbette sapmışlar topluluğundan olurdum." (A.Hulusi)
077 - vaktâki ay doğmak üzere iken gördü «bu imiş rabbim» dedi, derken batınca «kasem ederim ki, dedi, rabbim beni hidayetine mazhar etmese idi muhakkak şu şaşkın kavimden olacakmışım».(Elmalı)
Felemma rael Kamera baziğan kale hazâ Rabbiy sonra ayın doğuşunu görünce, işte rabbim bu dedi. felemma efele kale lein lem yehdiniy Rabbiy le ekûnenne minel kavmid dalliyn; fakat o da batınca dedi ki; Doğrusu rabbim beni doğru yola iletmese, ben de kesinlikle sapıtan kimselerden olurdum.
Biraz önceki açıklamama ilaveten bu son cümle; Doğrusu Rabbim beni hidayete ulaştırmamış olsaydı, ben de sapıtanlardan olurdum ibaresinden yola çıkarak belki Hz. İbrahim’in arkasına takılan gruba, Allah’ın mutlak ilah olduğunu, rabb olduğunu anlatabilmek için tek başına oynadığı bir mizansen di akla gelebilir bu. Yani Hz. İbrahim onları tek Allah’a ulaştırmak, tevhidi onlara uygulamalı olarak anlatma biçimi idi diye düşünebiliriz.
78-) Felemma raeşŞemse baziğaten kale hazâ Rabbiy hazâ ekber* felemma efelet kale ya kavmi inniy beriy'ün mimma tüşrikûn;
Güneş'i (Hakikati yaşatır umuduyla aklını) doğarken gördü... "İşte bu Rabbim, bu daha büyük" dedi... Batınca (aklın Allâh'ı kavramada yetersizliğini fark edince) şöyle dedi: "Ey halkım, doğrusu ben sizin ortak koştuğunuz şeylerden berîyim." (A.Hulusi)
078 - vaktâki güneş doğmak üzere iken gördü «bu imiş rabbim, bu hepsinden büyük» dedi, o da batınca ey kavmim, dedi: haberiniz olsun ben sizin şirk koştuğunuz şeylerden berîim. (Elmalı)
Felemma raeşŞemse baziğaten kale hazâ Rabbiy Nihayet güneşin doğuşunu gördü ve benim rabbim bu, bu en büyüğü dedi. hazâ ekber bu en büyüğü dedi. felemma efelet kale ya kavmi inniy beriy'ün mimma tüşrikûn; fakat o da kaybolunca, ey kavmim diye seslendi ben sizin şirk koştuğunuzdan uzağım, beriyim.
79-) İnniy veccehtü vechiye lilleziy fetaresSemâvati vel Arda Haniyfen ve ma ene minel müşrikiyn;
"Muhakkak ki ben vechimi (bilincimi) hanîf (tanrı objesiz) olarak, semâlar ve arzın Fâtır'ına (her şeyi yaratış amacına göre programlayarak Yaratan'a) yönelttim... Ben müşriklerden değilim!" (A.Hulusi)
079 - Ben her dinden geçip sâde hakka eğilerek yüzümü o Gökleri ve Yeri yaratmış olan fâtıre döndüm ve ben müşriklerden değilim».(Elmalı)
İnniy veccehtü vechiye lilleziy fetaresSemâvati vel Arda Haniyfe Her türlü batıldan yüz çevirerek, -Haniyf ibaresine bu anlamı vermemiz gerekiyor- Her türlü yamukluktan batıl düşünceden yüz çevirerek bütün varlığımla gökleri ve yeri yaratana yöneldim. ve ma ene minel müşrikiyn; ve ben ondan başkasına ilahlık yakıştıranlardan değilim.
Tarihsel olarak hatırlıyoruz Resulallah bu ayeti Sübhanekenin yerine ömrünün belli bir döneminde namazların girişinde okumuştu. Yani bu ayet aynı zamanda bizim andımız olabilecek ayetlerden biridir. Ki unutmayın bu ayetle birlikte Kur’an ın müminlere andımız olarak öğrettiği;
Kul inne Salatiy ve Nüsükiy ve mahyaye ve mematiy Lillahi Rabbil alemiyn; En’am/162 Ayetini de okumuştu Sübhaneke yerinde.
80-) Ve haccehu kavmüh* kale etühaccunniy fiyllahi ve kad hedan* ve la ehafü ma tüşrikûne Bihi illâ en yeşâe Rabbiy şey'a* vesi'a Rabbiy külle şey'in ılma* efela tetezekkerun;
Halkı Ona karşı çıkıp, kanıt getirmeye (tanrısallık verdiklerini savunmaya) kalkıştı... (İbrahim) dedi ki: "Beni doğru yola hidâyet etmiş iken, Allâh hakkında benimle tartışıyor musunuz? O'na ortak koştuğunuz şeylerden korkmam! Ancak Rabbimin dilediği şey müstesna (bana ancak Rabbimin izniyle bir zarar erişebilir)... Rabbim her şeyi ilmiyle kapsamıştır... Hâlâ düşünmüyor musunuz?" (A.Hulusi)
080 - kavmi de kendisine karşı ıhticaca kalkıştı, o! siz, dedi: bana Allah hakkında ıhticaca mı kalkışıyorsunuz? Halbuki o bana hakikati doğrudan doğru gösterdi, sizin ona şirk koştuğunuz şeylerden ise ben hiç bir zaman korkmam, rabbim dilemedikçe onlar bana hiç bir şey yapamaz, rabbin her şey'i ilmen ihâta buyurdu, artık bir düşünmez misiniz?. (Elmalı)
Ve haccehu kavmühu ve toplumu onunla tartışmaya girdi. kale etühaccunniy fiyllahi ve kad hedan dedi ki; Beni doğru yola ileten o olduğu halde siz Allah hakkında benimle hala tartışıyor musunuz, ve la ehafü ma tüşrikûne Bihi ben sizin şirk aracı kıldığınız şeylerden korkmuyorum. illâ en yeşâe Rabbiy şey'a rabbimin dilemediği hiçbir şey gerçekleşmez. İbrahim imanı bu, pazarlıksız iman. vesi'a Rabbiy külle şey'in ılma rabbim ilmi ile her şeyi kuşatır efela tetezekkerun; siz hala bunu düşünmüyor musunuz, düşünemiyor musunuz.
81-) Ve keyfe ehafü ma eşrektüm ve la tehafune enneküm eşrektüm Billahi ma lem yünezzil Bihi aleyküm sültana* feeyyül feriykayni ehakku Bil emni in küntüm ta'lemun;
"Hem, size (tanrısallıklarına dair) hiçbir delil inzâl etmediği şeyleri, Allâh'a ortak koşarken hiç korkmadığınız hâlde; ben sizin ortak koştuğunuz aslı olmayan tanrılarınızdan nasıl korkarım?"... Eğer biliyorsanız (söyleyin), iki anlayışın hangisi güvenilmeyi daha hak etmiştir? (A.Hulusi)
081 - Hem nasıl olur da ben sizin şirk koştuklarınızdan korkarım; baksanız a siz Allahın hiç bir bürhan indirmediği şeyleri ona şerik koşmaktan korkmuyorsunuz? Şu halde korkudan emîn olmağa iki taraftan hangisi ehakk? Eğer bileceksiniz. (Elmalı)
Ve keyfe ehafü ma eşrektüm hem ben Allah’a ortak koştuğunuz şeylerden neden korkacakmışım ki, ve la tehafune enneküm eşrektüm Billahi ma lem yünezzil Bihi aleyküm sültana üstelik siz Allah katından geçerli bir delile dayanmadığı halde Allah’a ortak koşmaktan korkmazken. Yani siz, Allah’tan bir deliliniz olmadığı halde Allah’a ortak koşmaktan korkmuyorsunuz da ben Allah’a ortak koşmadığım halde sizin koştuğunuz ortaklardan mı korkacağım.
feeyyül feriykayni ehakku Bil emni in küntüm ta'lemun; Şu halde eğer biliyorsanız iki taraftan hangisi kendisini güvende hissetmeye daha layıktır söylesenize.
İman, “En” dir sevgili dostlar. Özgürlük ve güvenliğin garantisidir. Onun için iman eden ebedi güvenlik garantisini almış olur.
82-) Elleziyne amenû ve lem yelbisu iymanehüm Bi zulmin ülaike lehümül emnü ve hüm mühtedun;
İman edenler ve imanlarını zulüm (gizli şirk) ile karıştırmayanlar... İşte güvende olma hakkı onlarındır... Doğru yolu bulanlar onlardır! (A.Hulusi)
082 - İman edip de imanlarını bir haksızlıkla telbis etmeyen kimseler işte korkudan emîn olmak onların hakkıdır ve hidayete erenler onlardır. (Elmalı)
Elleziyne amenû ve lem yelbisu iymanehüm Bi zulmin imana ulaşan ve imanlarına zulüm bulaştırmayanlar.
Bu ayette ki Bi zulmin ifadesi, Resulallah’ın Kur’an da tefsir ettiği ender yerlerden biridir. Sahabeden bazıları, hangimiz imanımıza zulüm bulaştırmıyoruz diye bu zulmü amel olarak, eylem olarak anlamışlar ve böyle şikayet etmişler. Bunun üzerine Resulallah;
- Hayır o şirktir..! buyurmuş.
Yani şirk Kur’an da imana zulüm bulaştırmak olarak görülüyor. Çünkü hatırlayın şirk, imansızlık, mutlak Allah’ı inkar değildir. Allah ile beraber Allah’tan başkasına Allah’ın sıfatlarından birini yakıştırmaktır. Yani Hakk batıl şirketi kurmaktır.
ülaike lehümül emnü ve hüm mühtedun; işte onlardır güven içinde olanlar, zira doğru yolu bulanlar onlardır.
Hepimiz için Kur’an dostları, hepimiz için ebedi güvenlik ve ebedi özgürlük olacak bir imanı rabbimden niyazlı yorum.
“Ve ahiru davana velil hamdülillahi rabbil alemiyn”
46. videonun sonu.
46. videoyu toplu haldehttp://kurantefsir.wordpress.com/2011/06/30/islamoglu-tef-ders-en%E2%80%99am-056-08246/ bulabilirsiniz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder