İslamoğlu Tef. Ders. NEML (059-063)(120-A)

"Euzü Billahi mineş şeytanir racim"

“BismillahirRahmanirRahıym”

Değerli Kur’an dostları bugünkü dersimize Neml suresinin 59. ayeti ile devam ediyoruz. Hatırlayacaksınız daha önceki dersimizde aynı surenin içerisinde yer alan Salih peygamber kıssasını işlemiştik. Haddi zatında surenin başından buraya kadar 3 kıssa nakledildi. Bir tanesi Musa peygamber kıssası, diğeri Hz. Süleyman ve Sebe melikesi kıssası, üçüncüsü de Salih peygamber kıssası. Surenin başına surenin konusuna değinirken demiştik ki bu surede anlatılan kıssalar doğrudan Hz. Peygamberin şahsiyetini, onun şahsında tüm müminlerin şahsiyetini inşa ediyor. İşte bu tespitimizi doğrulayan ve tasdik eden bir ayetle giriyoruz derse.

“BismillahirRahmanirRahıym”

59-) Kulil Hamdü Lillâhi ve Selâmün alâ 'ıbadiHİlleziynestafa* Âllahu hayrun emma yüşrikûn;

De ki: "Hamd, Allâh'a aittir... Selâm, kullarından seçip sâfiyetine kavuşturduğu içindir... Allâh mı daha hayırlı yoksa ortak koştukları mı?" (A.Hulusi)

59 - De ki hamd Allaha, bir de selâm ıstıfa buyurduğu kullarına Allah mı hayırlı yoksa müşriklerin şirk koştukları mı? (Elmalı)

Kulil Hamdü Lillâhi ve Selâmün alâ 'ıbadiHİlleziynestafa de ki; Tabii ki bu emir vahyin başta ilk muhatabı olan Resulallah’a daha sonra tüm vahyin muhataplarına yani hepimize. Vahyin modern muhatabı olan bizlere de. Ne diyelim? Elhamdülillah..! Elhamdülillah de. Hamd olsun Allah’a de. ve Selâmün alâ 'ıbadiHİlleziynestafa yine selâm olsun onun seçip beğendiği kullarına de.

Neden böyle bir ayet kıssaların hemen arkasına? Çünkü bu kıssalar bir hikaye değil, bu kıssalar Allah’ın kendisini destekleyeni tarih içinde nasıl desteklediğinin birer canlı örnekleri. Onun içindir ki bu örnekler muhatabını inşa ediyor, muhatabında bir şahsiyet inşa ediyor ki o şahsiyet Allah’a teslim olmuş ve bu teslimiyetin karşılığını da güven biçiminde almış olan bir şahsiyet.

İşte ilk muhatabına ve tüm muhataplarına bu örneklerle verdiği ders Kur’an ın eğer sizde bu çizginin mensubu olursanız, bu çizgiye nasıl muamele edilmişse size de öyle muamele edilir. Tabii vahyin ilk muhatabı olan Hz. Peygambere nebilere selâm ile emredilmesi, Hz. Peygamberin selâm etmesinin emredilmesi çok manidar. Allah’ın seçtiği peygamberlere, kullara selâm et. Yani sen onların bir devamısın. Sen hiç kimsenin bilmediği bir şey getirmiyorsun, sen İslâm’ın bir peygamberisin. Senden önce de İslâm’ın peygamberleri geldi ve geçti. Sen onların çağrısını zirveye taşıyan son nebisin. Onun için senden öncekilere selâm et, onları an, onların hatıralarını yad et, onların hakkını ver. Onları;bu çizginin birer mensubu olarak selâmla. İşte nübüvvet müessesesinde ki, peygamberlik müessesesinde ki devamlılık ta burada bir nükte olarak yer alıyor.

Âllahu hayrun emma yüşrikûn şimdi söyle, ya da söyleyin bakalım Allah mı daha hayırlı, yoksa ortak koştukları mı. İlginçtir, bu ibarenin muhatabının öncesinden tamamen farklı olarak müşrikler olduğu açık. Aynı ayetin ortasında ibarenin muhatabı değişiyor. Adeta ayetin üst kısmı, üst pasaja girerken, son kısmı alt pasaja giriyor.

Onlar vahyi inkar ettikleri için onlara nakli delil olan yukarıda ki peygamber kıssaları kâr etmez, etmeyecektir. Fakat onlara kâr edecek olan farklı bir delil türü daha vardır Kur’an ın sunacağı. O da akli deliller, kâinat delilleridir. İşte buradan itibaren Kur’an farklı bir muhatap kitlesine, farklı bir delil ile hitap ediyor. Diğerleri gökleri, suları, bağları, bahçeleri yani kâinat kitabını delil olarak ileri sürüyor.

Bu belki bize şu üslubu ve usulü öğretiyor; Muhatabınızın tipine, cinsine, fikrine tavrına göre delilinizi ayarlayın. Yani her delil, her muhataba işlemez. Eğer muhatabınız inanan biri ise nakilden delil getirebilirsiniz. Fakat inkâr eden biri ise ona gördüğü kâinattan, yani inkâr edemeyeceği bir şeyden delil getirin, ki Kur’an da şimdi bunu yapıyor.

60-) Emmen halekas Semavati vel Arda ve enzele leküm minesSemai maen, feenbetna Bihi hadaika zâte behcetin, ma kâne leküm en tünbitu şecereha* eilâhun meAllâh* bel hüm kavmün ya'dilun;

Yoksa semâları ve arzı yaratan ve sizin için semâdan bir su inzâl eden mi? Onunla göz - gönül açıcı bahçeler yetiştirdik... Onun bir ağacını bile inbat etmeniz sizin için olacak şey değildi... Allâh ile beraber tanrı mı? Hayır, onlar Hak'tan sapan bir kavimdir. (A.Hulusi)

60 - Yoksa Gökleri ve Yeri yaratıp sizin için Semâdan bir su indiren mi? Bir su ki indirip de onunla gözler gönüller açan hadîkalar bitirmekteyiz, siz onların ağacını bitiremezdiniz, bir tanrı mı var Allah la beraber? Hayır onlar sapkınlık ediyorlar. (Elmalı)

Emmen halekas Semavati vel Arda ve enzele leküm minesSemai maen Allah değilse kimdir gökleri ve yeri yaratan ve gökten sizin için su indiren.

“em” bağlaç edatı, bir bağlaç. Fakat em’in istifhamı inkâri, yani inkara yönelik bir soru içeren boyutu da var. Onun için bu edatın o boyutunu önceleyerek böyle bir çeviri yaptım. Allah değilse kimdir gökleri ve yeri yaratan ve gökten size su indiren.

feenbetna Bihi hadaika zâte behcetin, ma kâne leküm en tünbitu şecereha üstelik onunla yani o su ile sizin bir tek ağacını bile yetiştiremeyeceğiniz göz kamaştırıcı bağlar, bahçeler yetiştirmişiz. Burada; hadaik, bahçe. Cennet te bahçedir, bahçe demektir. Fakat hadaik cennet sözcüğünden farklı olarak içinde su çıkan bahçedir. Onun için cennetten söz edilen yerlerde “tecriy min tahtihel enhar” açıklaması gelir. Tabanından ırmaklar çağlayan, sular çağlayan. Fakat hadaika’da ona gerek yok, zaten sulu bahçe demektir. Hatta Hadaika köken olarak göz bebeğinden türetilir. Hadkadül ‘ayn; göz bebeği demektir. Yani insana göz bebeği gibi sevimli bahçe. Gözünüzün bebeği gibi koruduğunuz bağlar, bahçeler.

eilâhun meAllâh Allah ile beraber başka bir tanrı ha? Düşünülebilir mi bu, mümkin mi bu. Adeta cümlenin, metnin altında böyle bir şey akıyor. Yani imkanı var mı böyle bir düşüncenin. Allah’la beraber başka bir tanrı ha? bel hüm kavmün ya'dilun yoo..! asla, hayır onlar yoldan sapmış bir toplumdurlar.

61-) Emmen ce'alel Arda karâren ve ce'ale hılaleha enharen ve ce'ale leha revasiye ve ce'ale beynel bahreyni haciza* eilâhun meAllâh* bel ekseruhüm lâ ya'lemun;

Yoksa arzı (bedeni) bir karargâh kılan, aralarında nehirler (lenf kan damarları) oluşturan, onun için onda sâbit dağlar (organlar) meydana getiren ve iki deniz (bilinç - beden) arasında engel kılan mı (hayırlı)? Allâh ile beraber tanrı mı? Hayır, onların çoğunluğu anlamıyorlar. (A.Hulusi)

61 - Yoksa Arzı bir karargâh kılıp aralarında ırmaklar akıtan ve onun için oturaklı dağlar yapıp iki deniz arasına bir hâciz koyan mı? Bir tanrı mı var Allah la beraber? Hayır ekserîsi ilim ehli değiller. (Elmalı)

Emmen ce'alel Arda karâren ve ce'ale hılaleha enhare Allah değilse kimdir yer yüzünü bir dinlenme, bir karar yeri yapan ve orada ırmaklar çağlatan, orada vadilerinden ırmaklar akıtan Allah değilse kimdir. ve ce'ale leha revasiye orada yerinden sökülmez dağlar inşa eden Allah değilse kimdir. ve ce'ale beynel bahreyni hacizen ve iki farklı su kütlesi arasına, iki farklı su arasına, boğaz olur, körfez olur, deniz olur, okyanus olur, her ne olursa iki farklı su kütlesi arasına görünmez bir engel koyan Allah değilse kimdir.

Tabii bu kadar şeyin arkasından şu soruyu sormak şart oldu. eilâhun meAllâh, Allah ile beraber başka bir tanrı ha?Öylemi, düşünülebilir mi? Yani bu kadar düzen, bu muhteşem nizam, bu mükemmel intizam Allah dışında kimin eseri olabilir.

Yer altından 10.000 yıl önce karşı karşıya konmuş iki düz taş çıkıyor, sadece taş. İki tane düz, hiçbir özelliği olmayan sıradan taş. Fakat karşı karşıya konmuş. Yani belli ki insan eli değmiş. Oradan yola çıkarak bu taşları birinin diktiğini anlıyorsunuz, söylüyorsunuz, bu sonuca varıyorsunuz. Sadece karşı karşıya dizilmiş iki taş. Bu kadar basit bir şeyden yola çıkarak siz insanlık tarihinde ki medeniyet sürecini çıkarmak için delil olarak kullanıyorsunuz. Ve diyorsunuz ki insan taşı şu kadar bin yıl önce kullanmış. Peki bu kadar basit bir şeyi bile yapanın insan olduğunu düşünüyorsunuz da, bu muhteşem şu mükemmel nizam ve intizamın nasıl kendiliğinden olduğunu düşünüyorsunuz, söyleyebilirsiniz. Nasıl tesadüf eseri olduğunu söyleyebilirsiniz. İki sıradan taşın karşı karşıya konmasını, ya, kendiliğinden tesadüf olmuş diyemiyorsunuz da nasıl bu muhteşem nizam ve intizama tesadüf tanrına atfediyorsunuz. Onun için burada aslında bu çarpık ve sapık aklın, mantığın içine düştüğü çelişkiyi yüzüne vuruyor.

bel ekseruhüm lâ ya'lemun yoo..! yo. Onların çoğu nereden bakacaklarını bilmiyorlar. Ya da; bu nereden bakacakları tefsiri bir açıklama. Ya da onların çoğu nasıl korkunç bir çelişkiye düştüklerini bilmiyorlar. Ya da onların çoğu nasıl çuvalladıklarını bilmiyorlar. Yani böyle düşünmekle kâinatta bir yaratıcının olmadığını düşünmekle, birden fazla yaratıcının olduğunu düşünmek neticede aynı kapıya çıkar. Onun için bu ayetler sadece bir müşrik akla cevap değil, aynı zamanda inkârcı, ateist akla da cevap olarak okunabilirler.

62-) Emmen yüciybül mudtarra (muzdarre) izâ deahü ve yekşifüssue ve yec'alüküm hulefael'Ard* eilâhun meAllâh* kaliylen ma tezekkerun;

Yoksa darda kalıp O'na dua ettiğinde icabet eden, sıkıntısından kurtaran ve sizi arzın halifeleri kılan mı? Allâh'la beraber edinilen tanrı mı? Bunları ne kadar az anıp düşünüyorsunuz? (A.Hulusi)

62 - Yoksa, sıkılan kendisine duâ ettiği zaman ona icabet edip fenalığı açan ve size Arzın halifeleri kılan mı? Bir tanrı mı var Allah la beraber? Siz pek az düşünüyorsunuz. (Elmalı)

Emmen yüciybül mudtarra (muzdarre) izâ deahü ve yekşifüssu’ Allah değilse kimdir dua ettiğinde darda kalanın yardımına yetişen ve sıkıntıyı anında gideren.

Burada dikkat buyurunuz üstteki ayette fiiller mazi kipiyle geldi. 4 kez ceale fiili kullanıldı. Hep mazi olarak, geçmiş zaman kipiyle. Ama burada kip değişti muzari fiiline; Hem geniş hem gelecek zamanı da içine alan muzari fiile geçti fiil. Emmen yüciybül mudtarra izâ deahü ve yekşifüssu’ Allah değilse kimdir dua ettiği zaman insanın çağrısına davetine yetişen, yetişecek olan, yetişiyor olan, yani her zaman bunu yapan ve tabii ve yekşifüssu’ ve ondan eziyeti, ondan o darlığı gideren, gideriyor olan ve gidermeye devam edecek olan.

ve yec'alüküm hulefael'Ard Burası daha ilginç ve sizi yeryüzünün halifeleri kılan ve sizi yer yüzünün halifeleri kılacak olan. Yani sadece geçmişte olmuş bitmiş bir olay nakledilmiyor burada.aslında fiilin kipine bakarsak gelecekte olacak bir müjde veriliyor. Ey Kur’an ın muhatabı olan ümmeti Muhammed; Allah sizi yeryüzünün mirasçıları kılacak.

Bu ayetlerin indiği zaman dilimi, Mekke döneminin 5 ya da 6. yılları unutmayın. O zaman diliminde daha mü’minler Mekke de kendi hayatlarında dahi emin değiller. Bireysel yaşamlarını bile korumak konusunda sıkıntılılar. Onun için Habeşistan’a kadar hicret etmişler. Onun için birçok mü’min eza ve cefa altında imlemekte. Böyle bir dönemde böyle bir ayet geliyor. Gelecek zamanı da içine alan bir kiple sizi yeryüzünün iktidarıyla müjdeleyen Allah’tır diyor. Ve çok geçmiyor bu müjde bu tarihten yaklaşık 15 yıl sonra, daha çeyrek yüz yıl geçmeden müthiş bir biçimde gerçekleşe biliyor ve yer yüzünün süper güçlerinin hazineleri vahyin şahsiyetlerini inşa ettiği mü’minlerin ayalarına dökülüyor. Onun için adeta bu ayette bir mucizeye de işaret var.

eilâhun meAllâh Allah’la beraber başka bir tanrı ha? Yani bunu Allah’tan başka kim gerçekleştirebilir ki. Böyle bir şeyi düşünün, tabii düşünemezsiniz, hayal bile edemezsiniz. Ama sizin hayal edemeyeceğiniz, sizin hayalinizin ulaşmadığı yere Allah’ın meş’iyeti ulaşır. Sizin düşünmekten aciz kaldığınız şeyi Allah yapar. Onun için böyle bir Allah’a ortak koşmak öyle mi?

kaliylen ma tezekkerun  belleğinize ne kadar da az başvuruyorsunuz. Yani hafızanızı ne kadar da az kullanıyorsunuz. Oysa şöyle geçmişe baksanız Allah’ın bunu kaç kez yaptığını görürsünüz. Geçmişe baksanız zulmü anaların rahmine kadar uzanmış firavunun elinden kurtardığı İsrail oğullarına nasıl bir yer yüzü nimeti verdiğini görürsünüz. İşte şu Süleyman, işte şu Davud, işte bu baba oğul; Ataları firavunun elinde inim inim inleyen dedelerin torunları bunlar. Allah yeryüzünde böyle bir iktidar verdi onlara. Onun için tarihi okumayı bilirseniz yani hafızanıza başvurursanız, belleğinize başvurursanız bunun örneklerini geçmişte de görürsünüz. Fakat çok az baş vuruyorsunuz.

63-) Emmen yehdiyküm fiy zulümatil berri vel bahri ve men yursilürriyâha büşran beyne yedey rahmetiHİ, eilâhun meAllâh* teâlAllâhu amma yüşrikûn;

Yoksa karanın (madde boyutuna ait) ve denizin (ilim - fikir boyutuna ait) karanlıkları içinde size hidâyet eden (hakikatin yolunu gösteren) ve Rahmetinin önünde müjdeciler olarak rüzgârları (Rasûlleri) irsâl eden mi? Allâh yanı sıra tanrı mı? Allâh, onların ortak koştuklarından Yüce'dir. (A.Hulusi)

63 - Yoksa o kara ve deniz karanlıklarında size yol gösteren ve rahmetinin önünde rüzgârları müjdeci gönderen mi? Bir tanrı mı var Allah la beraber? Yüksek, çok yüksek Allah onların şirk koştuklarından. (Elmalı)

Emmen yehdiyküm fiy zulümatil berri vel bahr Allah değilse kimdir karanın ve denizin zifiri karanlıklarında yol bulmanızı sağlayan.

Adeta İnne me'al 'usri yüsrâ. (İnşirah/6) ayetini hatırlatıyor bu ayet. Her zorlukla birlikte bir kolaylık vardır. Yani her karanlığın arkasında bir aydınlık gizlidir. Her gecenin ardından mutlaka bir gündüz gelir. Evet her gece iki gündüz arasındadır bir başka ifade ile. Onun için burada bu metefor aslında gece ve gündüz meteforu kur’an da çok sık kullanılır. Bu meteforun kullanıldığı yerlerde bakıyoruz Hakk ve batıla bir atıf var. İman ve küfre bir atıf var. Küfür gecesinin arkasından iman gündüzünün gelmesi sizi niye şaşırtıyor.

Allah karanlıkların içerisin de bile size yol bulmayı nasip eder, buldurur diyor burada. Yani zifiri karanlıkların içerisinde yol bulmanızı sağlar. Öyle de manevi karanlıklarınızın içinde size vahiy aydınlığı göndermesine niçin şaşırıyorsunuz. Bakın, zifiri karanlığınızda yol bulmak için yıldızları size rehber yaptı. Ayı size ışık kaynağı yaptı. Allah sizin şu yeryüzü hayatınızı dahi böyle düşünürken ebedi hayatınızı düşünmez mi? Kararan yüreğinize bir ışık göndermez mi? Kaybolmuş yolunuzun önüne peygamberden bir kılavuz, yıldız gibi, kutup yıldızı gibi bir kılavuz koymaz mı.

ve men yursilürriyâha büşran beyne yedey rahmetiH ve rüzgârları rahmetinin önü sıra müjdeci olarak gönderen Allah değilse kimdir, başa atfedeceksek eğer. Yine rüzgâr, yağmur metaforu da karanlık ve aydınlık meteforu gibi Kur’an da kullanıldığı her yerde mecazen vahyin Mekke ve Medine’sine atıftır. Yani rüzgâr yağmuru müjdeler. Ama siz arkasından gelecek yağmuru unutursanız ortalığı bir birine katışına bakarak sanki bir felaket gibi algılarsınız. Fakat önce ortalığa haber verir. Önce ortalığı bir birbirine katar, ama ondan sonra yıkar pırıl pırıl eder, tertemiz eder. Mekke öyledir. Yani önden gelen rüzgâr gibidir. Ama arkasından mutlaka bir rahmet gelecektir. Yani Medine gelecektir. Onun için bunu yapan Allah değilse kimdir.

[Atlanan; ama tefsire dahil olan cümle. eilâhun meAllâh ]

teâlAllâhu amma yüşrikûn Allah onların ortak koştukları her şeyden aşkın, yüce ve münezzehtir.

Devam ediyor B sayfasına geçiniz

120. videoyu toplu olarak http://kurantefsir.wordpress.com/2012/10/26/islamoglu-tef-ders-neml-059-093120/ bulabilirsiniz.