29 Aralık 2011 Perşembe

İslamoğlu Tef. Ders. Yusuf (041-049)(76- D)




C sayfasından devam.


41-) Ya sahıbeyissicni emma ehadüküma feyeskıy Rabbehu hamra* ve emmel aharu feyuslebü fete'külüt tayru min re'sih* kudıyel emrulleziy fiyhi testeftiyan;

"Ey zindan arkadaşlarım... İkinizden biri (zindandan kurtulup) Rabbine şarap sunacak! Diğerine gelince, asılacak da başından kuşlar yiyecek! Hakkında açıklama istediğiniz iş böyle hükmedilmiştir." (A.Hulusi)

41 - Ey benim zindan arkadaşlarım! gelelim rüyanıza: biriniz Efendisine yine şarap sunacak, diğeri de asılacak, kuşlar başından yiyecek, işte fetvâsını istediğiniz emir hallolundu. (Elmalı)


Ya sahıbeyissicni emma ehadüküma ey hapishane arkadaşlarım gelelim birinizin rüyasının anlamına. feyeskıy Rabbehu hamra sonunda o efendisine şarap sunma işini sürdürecek, yani kurtulacak ve işinin başına geri dönecek. ve emmel aharu feyuslebü fete'külüt tayru min re'sihi diğerine gelince, işte o asılacak ve kuşlar başını didikleyecek. kudıyel emrulleziy fiyhi testeftiyan; akıbetini soruşturduğunuz bu iş hakkında ki ilahi karar kesinleşmiş bulunuyor.

Son ibare, bu birinci ayetin son cümlesi, hemen yukarıdaki inil hükmü illâ Lillâh ayetiyle çok yakından bağlantılı bu. Bu karar Allah katında kesinleşmiş bulunuyor. Nedir bu ikisi arasındaki bağlantı? Allah’tan bağımsız bir zaman, Allah’tan bağımsız bir insan, Allah’tan bağımsız bir tarih, Allah’tan bağımsız bir başarı, Allah’tan bağımsız bir kariyer planlaması yapılamaz. İşte budur. Yukarıdaki; inil hükmü illâ Lillâh ın anlam alanına da bu girer.

Ey insanoğlu Yusuf’un şahsında bu ilahi hitaptan hisse çıkarmak istiyorsan, ibret almak istiyorsan Allah’tan bağımsız bir kariyer planlaması yapma.Eğer kariyer planlamasında Allah’ı elde var bir olarak kabul eder ve iman edersen, işte kuyuya atsalar, zindana atsalar, köle diye satsalar sonunda sultan olur. Yeter ki Allah dışında bir kariyer planlaması yapma. Mesaj bu.


42-) Ve kale lilleziy zanne ennehu nacin minhümezkürniy 'ınde Rabbik* feensahuş şeytanü zikre Rabbihi felebise fiyssicni bid'a siniyn;

(Yusuf) bu ikisinden, kurtulacağını zannettiği kimseye dedi ki: "Efendinin katında beni hatırla (ve hatırlat)!"... Ne var ki, şeytan, efendisinin yanında Yusuf'u hatırına getirmeyi unutturdu da, nice yıllar zindanda kaldı. (A.Hulusi)

42 - Bir de bunlardan, kurtulacağını zannettiğine, Efendinin yanında beni an dedi, ona da Şeytan, Efendisine anmayı unutturdu da senelerce zindanda kaldı. (Elmalı)


Ve kale lilleziy zanne ennehu nacin minhümezkürniy 'ınde Rabbik ve o ikisinden kurtulacağına inandığı gence şu ricada bulundu. Efendinin yanında beni hatırla.

Zayıf bir hadis rivayet edilir. Yani bunu demeseydi hemen çıkacaktı, bunu dediği için hapiste yıllar boyu biraz daha kaldı diye. Hakkı aramayı yeren bir haber adeta. Oysaki İbn. Kesir’in dediği gibi bu rivayet kabul edilemez bir rivayet. Hem senet açısından, hem metin açısından gerçekten de böyle bir rivayetle bu ayeti tefsir edemeyiz.

feensahuş şeytanü zikre Rabbih şeytan berikine, o tembih ettiği kurtulan zindan arkadaşına onu efendisine hatırlatmayı unutturdu. Ensahu fiilinin geçişli yapısı gereği bunun açılımı böyledir. Onun için böyle uzun tercüme yaptım.

felebise fiyssicni bid'a siniyn; Bunun sonucunda hapiste birkaç yıl daha kaldı Yusuf.


43-) Ve kalel melikü inniy era seb'a bekaratin simanin ye'külühünne seb'un ıcafün ve seb'a sünbülatin hudrin ve uhara yabisat* ya eyyühel meleü eftuniy fiy ru'yaye in küntüm lirru'ya ta'bürun;

Melik dedi ki: "Muhakkak ki ben (rüyada) yedi semiz inek gördüm ki, onları yedi zayıf inek yiyordu. Bir de yedi yeşil başak ile bir o kadarı kuru olan diğerlerini gördüm... Ey efendiler! Eğer rüya yorumlayabiliyorsanız, rüyam hakkında bana yoruma dayalı hükmünüzü verin." (A.Hulusi)

43 - Bir gün Melik ben, dedi: rüyada görüyorum ki yedi semiz inek, bunları yedi arık yiyor ve yedi yeşil başakla diğer yedi de kuru, ey Efendiler, siz rüya tabir ediyorsanız bana rüya mı halledin. (Elmalı)


Ve kalel melikü Kral dedi ki; Kim bu kral; Hiksos hanedanına mensup 6 kraldan biri. Ki bu hanedan M.Ö. 1700 ila 1580 arası Mısır’da hüküm sürmüş bir hanedan. Özelliği de bu hanedanın Mısır yerlilerinden olmayıp Suriye, ya da Irak’tan gelmiş ve Mısır’ı fethetmiş fatihler olmaları. Hiksos ismi eski Mısırca da çoban krallar anlamına geliyormuş. Buradan yola çıkarak eski Mısır uzmanları şu tahminde bulunuyorlar. Bu hanedan Hz. İbrahim ile aynı asıldan geliyordu. Onun için Hz. İbrahim’in torunlarından olan Yusuf’a sahip çıkılması orada, bu hanedana mensup bir kral tarafından böylesine sahip çıkılmasının ve ülkenin başına getirilmesinin, en önemli bir mevkie getirilmesinin nedenini de siyasal olarak böyle yorumluyorlar. Bu gerçekten de makul ve gerçeğe çok yakın tarihi bulgulara da, verilere de uygun bir yorum olarak gözüküyor.

Ve kalel melik Kral dedi ki; inniy era seb'a bekaratin simanin ye'külühünne seb'un ıcafün ben rüyamda 7 besili ineğin, zayıf olan 7. si tarafından yenildiğini gördüm. ve seb'a sünbülatin hudrin ve uhara yabisat ve ayrıca 7 yeşil başak ve o kadar da kuru başak gördüm. Yani 7 zayıf ineğin 7 besili semiz ineği yediğini görüyor. Çelimsiz ineğin. Ve bir de 7 yeşil başakla, 7 kuru başak görüyor rüyasında ve bunu etrafındakilere söyleyerek diyor ki;

ya eyyühel meleü eftuniy fiy ru'yaye in küntüm lirru'ya ta'bürun; siz ey seçkin yorumcular, eğer rüyaların doğru yorumunu biliyorsanız benim rüyamı da yorumlayın bakayım. Diye bir çağrıda bulunuyor Kral. Onlar şöyle cevap veriyorlar, etrafındaki o seçkinler, ya da seçkin rüya yorumcuları.


44-) Kalu adğasü ahlam* ve ma nahnü Bi te'viylil ahlami Bi alimiyn;

        Dediler ki: "Bir yığın hayalî kurgu bunlar... Biz, rüyaların tevili konusunda bilgili de değiliz üstelik!" (A.Hulusi)

44 - Dediler ki rüya dediğin «edgâsü ahlâm» demet demet hayalâttır, biz ise hayalâtın tevilini bilmiyoruz. (Elmalı)


Kalu adğasü ahlamin bir tuhaf, karma karışık düşler bunlar dediler. Yani biz nasıl becerelim. Rüya da rüya değil ki, karma karışık şeyler. Tabii gerçekte Kral, eğer aşağı tükürseler sakal, yukarı tükürseler bıyık hesabı olacak, o güne kadar biliyoruz diye geçinip halkın emeğini sömürüyorlardı müneccimler, yıldız falcıları. Fakat iş ciddi bu kez. Eğer öyle yine kafadan atsalar ve çıkmazsa sorumlu olacaklar, belki kelleri gidecek. Fakat cevap vermeseler bir başka türlü olacak. İşte ancak böyle kurtuluyorlar işin içinden. Yani adğaf, ğıvf, demet demektir. Karma karışık çiçeklerden yapılmış bir bukete, bir demete ğıvf denilir Arapça da, yani demet demet hayaller anlamı verebiliriz buraya.

ve ma nahnü Bi te'viylil ahlami Bi alimiyn; ve dediler ki o yorumcular, etrafında ki ileri gelen bilgin geçinenler. Ki unutmayınız o dönemin Mısır’ında yıldız bilimi, gök bilimi, yıldız falcılığı, müneccimlik, bir numaralı meslek. Üstelik biz rüyaların altında yatan gerçek anlamı bilmekten de aciziz. Yıldız bilimiyle rüyalar arasında ne gibi bir ilinti, ilişki var diye sorulabilir.

Aslında unutmayalım ki bu burçlar, burçlara bakarak insanın kaderini okuma, insanın davranış biçimlerini yorumlama ve rüyaları yorumlama aslında hemen hepsinin de akıp döküldüğü yer aynı yer. Yoruma dayanır. Yoruma dayanan bir alandır burası. Falcılık olsun, rüya tabiri olsun, yıldız bilimciliği olsun ve diğer tüm yoruma dayalı spekülatif bilgi sistemleri olsun hep aynı mantığın ürünüdür.


45-) Ve kalelleziy neca minhüma veddekera ba'de ümmetin ene ünebbiüküm Bi te'viylihi feersilun;

O ikisinden (Yusuf'un zindan arkadaşlarından) kurtulmuş olan, daha sonra hatırladı da dedi ki: "Ben size bunun tevilini haber vereyim... Hemen beni (zindana) ulaştırın!" (A.Hulusi)

45 - O ikisinden kurtulmuş olan da nice zamandan sonra hatırladı da dedi ki: ben size onun tevilini haber veririm, hemen beni gönderin. (Elmalı)


Ve kalelleziy neca minhüma veddekera ba'de ümmetin ene ünebbiüküm Bi te'viylihi feersilun;

Evet, işte o an iki zindan arkadaşından kurtulmuş olan diğeri aradan geçen bunca vakitten sonra geçmişini hatırlayarak söze girdi ve dedi ki; Ben bunun altında yatan gerçek anlamı öğrenip size bildirebilirim. Fakat önce bana feersilûn, izin vermeniz gerekecek. Beni gönderin. Gideyim ben bunun gerçek yorumunu size getireyim dedi.

Tabii çıktı hapishaneye vardı, eski arkadaşı, kendisine tembihlemiş olan benim durumumu Kralın yanında dile getir diyen eski arkadaşı Yusuf, ama kendisinin unuttuğu Yusuf’a vardı ve ona dedi ki;


46-) Yusufu eyyühes sıddiyku eftina fiy seb'ı bekaratin simanin ye'külününne seb'un ıcafün ve seb'ı sünbülatin hudrin ve uhara yabisatin, lealliy erci'u ilenNasi leallehüm ya'lemun;

"Ey Yusuf! Ey Sıddık! Yedi semiz inek ile onları yiyen yedi zayıf inek ve bir de yedi yeşil başak ile bir o kadarı kuru (yedi başak) hakkında bize fetva ver (sembollerinin hükmünü açıkla)... Umarım ki (işin hakikatiyle) insanlara dönerim de; belki onlar da (değerini) bilirler." (A.Hulusi)

46 - Yusuf! Ey sıddık! Bize şunu hallet: «yedi semiz inek bunları yedi arık yiyor ve yedi yeşil başakla diğer yedi de kuru» Ümit ederim ki o nâsa cevap ile dönerim, gerektir ki kadrini bilirler. (Elmalı)


Yusufu eyyühes sıddiyk Ey Yusuf, ey dürüst dostum, arkadaşım. eftina fiy seb'ı bekaratin simanin ye'külününne seb'un ıcafün ve seb'ı sünbülatin hudrin ve uhara yabisat şu rüya hakkında ki görüşünü bana söyle dedi.7 besili inek, zayıf olan diğer yedisi tarafından yeniliyor. Ayrıca 7 yeşil başak ve bir o kadar da kuru başak var. lealliy erci'u ilenNasi leallehüm ya'lemun; keşke insanların yanına doğru cevapla dönebilsem, böylece bakarsın senin değerini de anlamış olurlar. Diye de bir umut verdi ona.Yani bunun doğru yorumunu yapabilirsen tamam buradan kurtulursun demeye getirdi arkadaşı.

İlginçtir bakınız ne diyor; eyyühes sıddiyk ey dürüst arkadaşım. Zihninde Hz. Yusuf’tan dürüstlüğü kalmış. Yani onu dürüstlüğü ile tanımış. İşte bir başkasına bıraktığınız imaj, onun zihninde ki sizin tasavvurunuz eğer dürüstlüğünüz ise, işte o zaman onun gönlüne girmişsiniz demektir. Ve burada özellikle o boyutuna dikkat çekiliyor. Hayatı imana şahit kılmak diyorum buna. Hayatınızla örnek olmak. Onlar Yusuf’un hayatına şahit oldular. Yusuf imanına hayatını şahit kıldı. Sadece lafla değil, hayatıyla gösterdi imanını ve onlar da Yusuf’un o güzel hayatını gördüler. İşte burada onu görüyoruz.


47-) Kale tezreune seb'a siniyne deeba* fema hasadtüm fezeruhu fiy sünbülihi illâ kaliylen mimma te'külun;

(Yusuf) dedi ki: "Yedi sene âdetiniz üzere ziraat yapın (ekersiniz)... Hasat ettiklerinizi de başağında bırakın... Yiyeceğiniz az (bir miktar) hariç." (A.Hulusi)

47 - Dedi: yedi sene bermu'tad ekeceksiniz, biçtiklerinizi başağında bırakınız, biraz yiyeceğinizden maada. (Elmalı)


Kale tezreune seb'a siniyne deeba Yusuf şöyle yorumladı bu rüyayı. Öteden beri yapa geldiğiniz gibi 7 yıl ekip biçeceksiniz. fema hasadtüm fezeruhu fiy sünbülihi illâ kaliylen mimma te'külun; Fakat yiyeceğiniz az bir miktar dışında kalanı, daneyi başağından ayırmaksızın muhafaza edeceksiniz, koruyacaksınız, bekleteceksiniz.


48-) Sümme ye'tiy min ba'di zâlike seb'un şidadün ye'külne ma kaddemtüm lehünne illâ kaliylen mimma tuhsınun;

"Sonra bunun ardından yedi şiddetli - kurak yıl gelir... O seneler, önceden biriktirdiklerinizi yerler... Sakladığınız az (bir miktar) hariç." (A.Hulusi)

48 - Sonra onun arkasından yedi kurak sene gelecek, önce biriktirdiklerinizi yiyip götürecek, biraz saklayacağınızdan maada. (Elmalı)


Sümme ye'tiy min ba'di zâlike seb'un şidadün ye'külne ma kaddemtüm lehünne illâ kaliylen mimma tuhsınun; sonra bunların ardından 7 yıllık bir kıtlık dönemi gelecek ki işte bu sizin zor zamanlar için ayırdığınız her şeyi, muhafaza ettiğiniz az bir şey dışında silip süpürüp götürecek. Hiçbir şey bırakmayacak bu kıtlık yılları. O az bir miktar, muhafaza ettiğiniz o az miktar dışında.


49-) Sümme ye'tiy min ba'di zâlike amün fiyhi yüğasün Nasu ve fiyhi ya'sırun;

"Sonra bunun ardından bir yıl gelir ki, onda insanlar bol yağmura kavuşturulur ve onda (bollukla) sıkıp sağacaklar (süt sağmak, meyve - üzüm suyu sıkmak)." (A.Hulusi)

49 - Sonra onun arkasından bir yıl gelecek ki halk onda sıkıntıdan kurtulacak, sıkıp sağacak. (Elmalı)


Sümme ye'tiy min ba'di zâlike amün fiyhi yüğasün Nasu ve fiyhi ya'sırun; Sonra bunun da ardından insanların darlıktan kurtulup bolluğa kavuştuğu bir devir gelecek. Yani o 7 çelimsiz inek 7 besili ineği yiyordu ya, onu öyle tanımlıyor. 7 yıllık kıtlık olacak. O 7 yıllık kıtlıkta eğer besili 7 ineğiniz varsa siz onu yiyerek kurtulacaksınız. O halde şimdiden size düşen 7 besili ineği tutmak. Yani biriktirmek. Onun için o kıtlığı haber veriyor ve böyle yorumluyor.

Yorumunun sonu da şöyle; Bunların ardından insanların darlıktan kurtulup bolluğa kavuştuğu bir devir gelecek, fiyhi yüğasün Nas o zaman insanlar rahatlayacak yuğaaf fiili eğer ğavs mastarına izafe edilirse darlıktan bolluğa çıkacaklar manasına gelir. Eğer ğays mastarına izafe edilirse ki, ikisi de mümkün dil olarak o zaman, bol bol yağmura kavuşacaklar manasına gelir, ama son tahlilde darlıktan bolluğa kavuşmakta, bol bol yağmura kavuşmakta aynı kapıya çıkar. Fakat kelime hangi mastara izafe edilirse ona göre anlamı değişir.

ve fiyhi ya'sırun; işte o zaman insanlar şıralı ve yağlı bitkileri tekrar sıkacaklar, mallarını tekrar sütünü sağacaklar diyor.


Devam ediyor E sayfasına geçiniz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder